Meubels maken van Japanse Duizendknoop

Kun je van de gehate Japanse Duizendknoop een duurzaam en geliefd product maken? “Why Knot”, dacht Casper Helsen. Hij studeerde Geografie, Planologie en Milieu in Nijmegen, waar hij leerde over invasieve plantensoorten. Inmiddels is hij eigenaar van Why Knot, een start-up die tafels maakt van Japanse Duizendknoop vezels. In ons fieldlab heeft hij de afgelopen tijd zijn biobased tafel getest. Casper neemt ons mee in de ondernemersreis die hij heeft afgelegd en deelt waardevolle inzichten die hij heeft opgedaan.

Van haten naar houden van
Tijdens zijn studie ging het vooral over de beleidsmatige kant van ruimteontwikkeling. Casper leerde over ecologisch bermbeheer en invasieve soorten waar hij tot dat moment niet eerder van had gehoord. Ook ontdekte hij dat Japanse Duizendknoop na het maaien wordt verbrand om te voorkomen dat het zich verder verspreidt. Zijn mond viel open van verbazing. Toen hij hoorde dat deze plant ook wel Hollandse bamboe wordt genoemd, was het zaadje geplant: “hoe kunnen we Japanse Duizendknoop duurzaam inzetten?” Het antwoord diende zich niet gelijk aan, maar had tijd nodig om te ontkiemen. Dat gebeurde tijdens de Circular Challenge van Blue City waar de start-up Why Knot won. Casper nam contact op met de eigenaar om te ontdekken of hij kon helpen met het businessplan en zo begon het balletje te rollen.

Van idee naar prototype
Why Knot werd samen met een aantal andere innovaties op The Green Village uitgenodigd om hun innovatie voor Bibamos te pitchen. Bibamos stelde financiële middelen beschikbaar waarmee de duurzame innovatie die hen het meest aansprak, een jaar lang gratis op The Green Village mocht testen. Why Knot ging er met de winst vandoor wat hen de mogelijkheid gaf om de functionaliteit en duurzaamheid van hun bureau in een realistische setting te onderzoeken. Wat gebeurt er als er drinken overheen gaat en is het robuust genoeg voor dagelijks gebruik?

Maar zoals dat vaak gaat bij innoveren, liep het anders dan verwacht. Door omstandigheden stopte de oprichter van Why Knot ermee en stond Casper er alleen voor. Met zijn achtergrond in beleid, wist hij helemaal niets van materialen terwijl er een bureau moest worden gemaakt. “Een van de grootste uitdagingen was dat we met onze hittepers maar een kleine plaat konden maken. We zouden meerdere bureaus maken, maar hadden onvoldoende ervaring hiermee. Het plan was te ambitieus. We zijn eigenlijk een project begonnen, terwijl we nog niet echt een product hadden. Of nou ja, wel iets maar te klein.”

Om het behapbaar te houden, maakte Casper een statafel in plaats van een bureau. “Ik kwam naar The Green Village om mijn innovatie te testen. Maar ik ontdekte dat ik wat stappen terug moest doen, om verder te komen.” Hij heeft zich volledig in het materiaal verdiept, om te zorgen dat hij een prototype kon maken dat getest kon worden.

Mogelijkheden verkennen
Via Floor Hoogenboezem – onze programmamanager Biobased Bouwen – heeft Casper kennisgemaakt met het vak Circular Product Design van de TU Delft. Binnen dit vak werken de studenten met reststromen en bekijken ze welke toepassingsmogelijkheden de materialen bieden. Een van de reststromen waarmee ze aan de slag gingen, was Japanse Duizendknoop. Ze hebben onder andere gekeken naar de sterkte van het materiaal en hoe dit reageert op water. De uitkomsten hebben Casper waardevolle inzichten opgeleverd.

Tegelijkertijd heeft hij in opdracht van Pro-Rail en Rijkswaterstaat fundamenteler vezelonderzoek gedaan en verkend wat er nog meer mogelijk is met deze plant. “Inmiddels durf ik mezelf wel expert te noemen”, lacht Casper. Hij ontdekte dat hij uit de Japanse Duizendknoop langere vezels kan extraheren. Deze vezels zijn sterk. Daar kun je bijvoorbeeld een verkeersbord van maken, zoals dat ook met hennep kan. Maar goede vezels eruit halen is nog arbeidsintensief en dat doet wat met de prijs. Daar is wel een markt voor, maar alleen als je hoogwaardige producten maakt waarvoor men bereid is te betalen. Denk aan interieurtoepassingen voor kantoorgebouwen of vezel versterkte composieten.

Infrastructuur
Een van de uitdagingen die vaak bij biobased innovaties terugkomt: hoe kom je aan voldoende materiaal? Daar worstelde ook Casper mee. Hoe kom je aan voldoende Japanse Duizendknoop en hoe verzamel je die efficiënt? Hij had toen nog niet de benodigde infrastructuur en haalde overal en nergens op kleine schaal Japanse Duizendknoop vandaan. “Ik kan me nog herinneren dat particulieren een mail naar Floor Hoogenboezem stuurden, waarin ze hun Japanse Duizendknoop aanboden. Heel fijn om een begin te kunnen maken, maar om op te kunnen schalen heb je grotere hoeveelheden per locatie nodig.” Bij Diergaarde Blijdorp heeft Why Knot inmiddels een halve hectare met Japanse Duizendknoop. Die beschouwt hij als zijn akker. Ook heeft hij inmiddels een samenwerking met de GKB Groep, een innovatief familiebedrijf dat gespecialiseerd is in onder meer groenonderhoud, baggerwerken, staalconstructies, houtwerken en wegen- en waterbouw.

Toekomst
Het testen van de innovatie is afgerond, maar de reis gaat door. Momenteel werkt Why Knot aan een nieuwe materiaalformule die volledig biobased is én aanzienlijk sterker dan het originele materiaal. In het fieldlab test hij met de medium hittepers of dit nieuwe materiaal ook op groter keukenkastformaat werkt.

Meer info
Wil jij ook een biobased innovatie testen in onze proeftuin Biobased Boulevard? Neem contact op met Programmamanager Floor Hoogenboezem.